สะเต๊ะ เป็นคำเรียกอาหารประเภทเนื้อเสียบไม้ย่าง ในหลายภาษาหลายวัฒนธรรม สะเต๊ะ ในประเทศไทย นั้นมีจุดกำเนิดมาจากเกาะชวา หรือเกาะสุมาตราในประเทศอินโดนีเซีย และได้รับความนิยมไปทั่วภูมิภาค เช่น มาเลเซีย สิงคโปร์ ฟิลิปปินส์ ตลอดจนประเทศอื่นๆทั่วโลกวัฒนธรรมอาหารเชื่อมโยงถึงกัน เดิมสะเต๊ะนิยมใช้เนื้อวัวและเนื้อแพะ เนื่องจากมาจากวัฒนธรรมของชาวมุสลิม แต่ในประเทศไทยนิยมรับประทานสะเต๊ะหมู
คุณค่าทางโภชนาการ
เนื้อหมู เป็นแหล่งของสารอาหารโปรตีน ไขมัน และฟอสฟอรัส ส่วนถั่วลิสงซึ่งเป็นส่วนประกอบหลักของน้ำจิ้มมีคุณค่าทางการบำรุงร่างกายสูง มีโปรตีนสูงถึง 30 เปอร์เซนต์ของน้ำหนัก ใกล้เคียงกับไข่ไก่ นมวัว เนื้อสัตว์ แต่โปรตีนในถั่วลิสงเป็นโปรตีนที่ร่างกายสามารถดูดชึมไปใช้ได้ง่าย และยังประกอบไปด้วยกรดอะมิโนที่จำเป็นสำหรับร่างกาย ในอัตราที่เหมาะสม ตลอดจนมีไขมัน วิตามิน บี ๒ โคลีน กรดไขมันที่ไม่อิ่มตัวเมธิโอนีน และวิตามิน เอ-บี-อี-เค แคลเชียม เหล็ก และธาตุอื่นๆส่วนผสม
เนื้อหมู 300 กรัม
ข่าหั่นละเอียด ½ ช้อนชา
ตะไคร้หั่นละเอียด 1 ช้อนชา
ขมิ้นผง 2 กรัม
ลูกผักชีคั่วป่น ½ ช้อนชา
ยี่หร่าคั่วป่น ¼ ช้อนชา
หัวกะทิ 40 กรัม
เกลือป่น ½ ช้อนชา
นมข้นหวาน 60 กรัม
ไม้เสียบสะเต๊ะ
ส่วนผสมน้ำจิ้ม
หัวกะทิ 110 กรัม
หางกะทิ 110 กรัม
เครื่องแกงคั่ว 10 กรัม
เครื่องแกงมัสมั่น 10 กรัม
ลูกผักชีคั่วป่น ½ ช้อนชา
ยี่หร่าคั่วป่น ¼ ช้อนชา
ลูกกระวาน 2 ลูก
ขมิ้นผง ½ ช้อนชา
ถั่วลิสงคั่วป่นละเอียด 60 กรัม
น้ำตาลปี๊บ 30 กรัม
น้ำมะขามเปียก ½ ช้อนโต๊ะ
เกลือป่น ½ ช้อนชา
ส่วนผสมอาจาด
น้ำตาลทราย ½ ถ้วยตวง
น้ำส้มสายชู ½ ถ้วยตวง
เกลือป่น ½ ช้อนชา
แตงกวา 100 กรัม
หัวหอมซอย 20 กรัม
พริกชี้ฟ้าหั่นแว่น 20 กรัม
วิธีการทำ
1. ล้างเนื้อหมู หั่นเป็นชิ้นบางพอประมาณ2. โขลกข่า ตะไคร้ ให้ละเอียด ผสมกับลูกผักชี ยี่หร่าคั่วป่น ขมิ้นผงคนให้เข้ากัน แล้วใส่น้ำกะทิลงไปเล็กน้อยคนให้เข้ากัน
3. ใส่เกลือป่น กะทิที่เหลือและนมข้น คนให้เข้ากัน ให้เกลือป่นละลาย แล้วใส่เนื้อหมูลงไปคลุกเคล้าให้เข้ากัน หมักทิ้งไว้ 30 นาที แล้วนำหมูเสียบไม้
4. นำไปปิ้งใช้ไฟแรงปานกลาง ขณะปิ้งพรมด้วยหางกะทิ จนไก่สุก นำเสิร์ฟพร้อมน้ำจิ้มและอาจาด
วิธีทำน้ำจิ้ม
1. เคี่ยวหัวกะทิจนแตกมัน ใส่เครื่องแกงทั้งหมดลงผัดจนหอม ใส่ลูกผักชีป่น ยี่หร่าป่น ขมิ้นผง ลงผัดต่อ ค่อยๆ ใส่หางกะทิลงจนหมด
2. พอเดือดปรุงรสด้วยน้ำตาลปี๊บ เกลือป่น น้ำมะขามเปียก คนให้เข้ากันให้น้ำตาลละลาย ใส่ถั่วลิสงคั่วป่น เคี่ยวงวดเล็กน้อย ให้ถั่วนิ่ม ใส่ลูกกระวาน พอได้ที่ตักใส่ถ้วย
วิธีทำอาจาด
1. ผสมน้ำตาล เกลือป่น น้ำส้มสายชู เข้าด้วยกัน ตั้งไฟอ่อนพอละลาย เมื่อเดือดปิดไฟยกลงจากเตาตั้งส่วนผสมพักไว้ให้เย็น
2. นำแตงกวา หอมแดงซอย พริกชี้ฟ้าซอย ใส่ถ้วย
3. ราดด้วยน้ำอาจาดเวลาจัดเสิร์ฟ
เคล็ดลับ
1. ควรหมักเนื้อหมูให้นุ่ม และปิ้งไม่แห้งจนเกินไป หมั่นใช้น้ำหมักและกะทิพรมให้ทั่วเวลาปิ้ง จะทำให้เนื้อไม่แห้งกระด้าง
2. น้ำจิ้มสะเต๊ะต้องไม่ใสจนเกินไป ข้นกำลังดี
3. ไม่ควรราดน้ำอาจาดที่ยังร้อนบนแตงกวา และผักอื่นๆ เพราะจะทำให้ผักเหี่ยวเฉาไม่น่ารับประทาน
4. ไม่ควรราดน้ำอาจาดไว้นานเกินไป จะทำให้แตงกวาไม่กรอบ
